Jak uniknąć zwolnienia z pracy po powrocie z urlopu macierzyńskiego?
Wracasz do pracy po urlopie macierzyńskim i boisz się, że zostaniesz zwolniona z powodu pandemii koronawirusa?
Sprawdź, co zrobić, aby nie dać się zwolnić!
Kogo i z jakiego powodu najczęściej zwalniają pracodawcy?
Jednym i najczęstszym skutkiem wszechobecnej pandemii koronawirusa (SARS-CoV-2) jest redukcja zatrudnienia poprzez zwolnienie pracowników.
W związku z powyższym wiele kobiet chcących powrócić do pracy po wykorzystanym urlopie macierzyńskim czy rodzicielskim drży o swoją pracę.
Zadają sobie pytanie, czy jak tylko zjawią się w firmie, nie zostanie im wręczone wypowiedzenie umowy o pracę?
Pracodawcy za to, szukając oszczędności poprzez cięcia etatów, w pierwszej kolejności do zwolnienia z pracy typują osoby z dłuższą usprawiedliwioną nieobecnością (np. kobiety na urlopach macierzyńskich, rodzicielskich, opiekuńczych), następnie pracownicy posiadający umowę o pracę na czas określony (z uwagi na fakt, że przy rozwiązaniu umowy nie trzeba podawać jej przyczyny), a na samym końcu pracownicy posiadający umowy o pracę na czas nieokreślony (w przypadku tej umowy, aby ją rozwiązać pracodawca musi podać przyczynę.
Powyższe można było zauważyć przy specjalnym zasiłku opiekuńczym, na które z powodu zamknięcia szkół od marca 2020 r. udało się szereg rodziców. Niestety, w lipcu, gdy rząd zakończył program specjalnego zasiłku opiekuńczego, rodzice, którzy stawili się w pracy po blisko 5 miesięcznej usprawiedliwionej nieobecności, zostali bez pracy. W dniu stawienia się w pracy zostało im wręczone wypowiedzenie umowy.
Jak nie dać się zwolnić?
Czy jest jakaś możliwość aby nie zostać zwolnionym?
Jest! Obniżenie wymiaru czasu! Z pomocą przychodzi Kodeks Pracy:
Art. 186. [Obligatoryjne obniżenie wymiaru etatu]
1. Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika.
2. Wniosek, o którym mowa w § 1, składa się na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Do wniosku dołącza się dokumenty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 186. Jeżeli wniosek został złożony bez zachowania terminu, pracodawca obniża wymiar czasu pracy nie później niż z upływem 21 dni od dnia złożenia wniosku.
Art. 186. [Ochrona przed wypowiedzeniem]
1. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o:
1)udzielenie urlopu wychowawczego – do dnia zakończenia tego urlopu;
2)obniżenie wymiaru czasu pracy – do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy.
2. W przypadkach, o których mowa w § 1, rozwiązanie przez pracodawcę umowy jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
3. W przypadku złożenia przez pracownika wniosku, o którym mowa w § 1, wcześniej niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu wychowawczego albo obniżonego wymiaru czasu pracy, zakaz, o którym mowa w § 1, zaczyna obowiązywać na 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu albo obniżonego wymiaru czasu pracy.
4. W przypadku złożenia przez pracownika wniosku, o którym mowa w § 1, po dokonaniu czynności zmierzającej do rozwiązania umowy o pracę, umowa rozwiązuje się w terminie wynikającym z tej czynności.
Co to w praktyce oznacza?
Jeśli chcesz powrócić do pracy, a jesteś uprawniona do urlopu wychowawczego, boisz się zwolnienia, możesz złożyć do pracodawcy wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy. Możesz to zrobić np. na 7/8, nie mniej jednak niż 1/2 etatu. Ty sama decydujesz, w jakim wymiarze czasu chcesz pracować.
Pracodawca nie może Ci odmówić obniżenia wymiaru czasu pracy!
Jest zobowiązany Twoim wnioskiem. Jego zgoda jest przymusowa.
Oczywiście, obniżenie wymiaru czasu pracy powoduje proporcjonalne obniżenie wynagrodzenia za pracę. Dlatego, najkorzystniej finansowo, jest obniżenie wymiaru czasu pracy do 7/8. Wynagrodzenie zostanie wówczas obniżone tylko o 1/8.
Wniosek o obniżenie czasu pracy musisz złożyć na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy.
Od dnia złożenia wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy, do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, ale nie dłużej niż 12 miesięcy, będziesz pod ochroną. Pracodawca nie będzie mógł Ci wypowiedzieć ani rozwiązać umowy. Wyjątkiem będzie ogłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem bez wypowiedzenia z jego winy.
Czy tarcza antykryzysowa pozwala zwolnić pracownika na urlopie wychowawczym?
Sprawdźmy jeszcze, czy tarcza antykryzysowa 4.0 przewiduje możliwość złożenia wypowiedzenia pracownikowi przebywającego na urlopie wychowawczym?
Przepisy tzw. tarcza 4.0., tj. ustawy z 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U. poz. 1086), wprowadzające art. 77 zmiany do ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374 ze zm.) nie wprowadziły nowych rozwiązań dotyczących ochrony przed rozwiązaniem umowy o pracę pracowników korzystających z urlopów wychowawczych.
Nadal zgodnie z art. 1868 ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.), pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. W okresie korzystania z urlopu wychowawczego pracownik podlega szczególnej ochronie stosunku pracy.
Rozwiązanie przez pracodawcę w tym czasie umowy o pracę jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Pracodawca może ponadto wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi korzystającemu z urlopu wychowawczego w przypadku zwolnień grupowych lub indywidualnych przeprowadzanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. z 2019 r. poz. 1969 ze zm.), jeżeli urlop wychowawczy został udzielony na okres co najmniej 3 miesięcy.
Ustawę stosuje się do pracodawców zatrudniających minimum 20 pracowników.
Chcesz wrócić do pracy, co zrobić?
Zatem, jeśli planujesz wrócić do pracy po urlopie macierzyńskim czy rodzicielskim, a przysługuje Ci urlop wychowawczy, boisz się, że zostaniesz zwolniona już pierwszego dnia po powrocie do pracy, sprawdź sytuację finansową swojego pracodawcy (upewnij się, że nie ogłasza upadłości czy likwidacji), i na 21 dni przed rozpoczęciem pracy złóż pracodawcy wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy.
Niezależnie od powyższego, pamiętaj, że na mocy art. 187 kodeksu pracy, przysługują Ci 2 przerwy po 30 min na karmienie piersią (przy min. 6 h pracy). Przerwy te są wliczane do czasu pracy, i sama ustalasz w jakich godzinach one będą. Musisz tylko złożyć stosowny wniosek do pracodawcy.
Podstawa prawna:
art. 186, 186, 187 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320).
Chcesz być zawsze na bieżąco?
Polub profil na Facebooku i otrzymuj powiadomienia o nowych artykułach.
Jeśli potrzebujesz pomocy w sporządzeniu wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy, bądź złożyłaś taki wniosek, a pomimo wszystko zostałaś zwolniona, napisz do mnie!
Joanna Cenkier
Radca Prawny
Kancelaria Radcy Prawnego Joanna Cenkier
Skontaktuj się z nami.